Bolko II of Ziębice

Grave: https://www.findagrave.com/memorial/99640992/bolko_ii-of_zi_bice

Bolko II of Ziębice (Polish: Bolko II Ziębicki; 1 February 1300 – 11 June 1341) was a Duke of Jawor-Lwówek-Świdnica-Ziębice in Poland from 1301 to 1312 (with his brothers as co-rulers), of Świdnica-Ziębice from 1312 to 1322 (with his brother as co-ruler), and sole Duke of Ziębice from 1322 until his death.

He was the fourth son of Bolko I the Strict, Duke of Jawor-Lwówek-Świdnica-Ziębice, by his wife Beatrix, daughter of Otto V the Long, Margrave of Brandenburg-Salzwedel. He was named after his eldest brother Bolko, who died on 30 January 1300, just two days before his birth.

Life

At the time of his father's death in 1301, Bolko II was not quite two years old. Therefore, he and his siblings were placed under the care of their mother and the guardianship of their maternal uncle, Herman, Margrave of Brandenburg-Salzwedel, until 1305, when the eldest living brother Bernard assumed the government and the tutelage of his brothers. Out of fear that the duchy would be fragmented, Bolko II was initially destined for a career in the Church. Bolko II strongly resisted these plans, and in 1322 received the district of Ziębice as an independent duchy from Bernard.

In 1322, Bolko II, alongside Bernard, took part with Teutonic Knights in the expedition against Lithuania.

On the threshold of his reign, Bolko II fell into conflict with the Church. The continued financial difficulties of the Duke lead him to invade and steal goods from the monasteries of Henryk and Kamieniec Ząbkowicki. In 1329, the Duke attacked the suite of the Papal legate Pietro di Alverni. This action motivated the intervention of the Kings of Poland and Bohemia, with the support of almost all of the Silesian dukes. Defeated, Bolko II was excommunicated by the Bishop of Wrocław, Nanker. The ex-communication was only removed after Bolko II paid large sums to both the Papal legate and the monasteries as compensation.

In 1335, the Duchy of Ziębice was attacked by Charles of Luxembourg, Margrave of Moravia, and heir of the Bohemian Kingdom, because Bolko II refused to pay homage to his duchy. It was the shortest route between Prague and the most important Silesian city, Wroclaw, at that time under the control of the Bohemian Kingdom. Charles ignored Bolko II's determination and sent a small force against him. The Duke quickly defeated the force, capturing 150 of the major Bohemian knights, but he failed to halt the destruction of the Bohemian lands made by Charles's army. Bolko II was able to take advantage of the captivity of the Bohemian knights; however, he only asked for a very small ransom for them. Bolko II won the 1335 war.

However, in June 1336, Bolko II voluntarily paid homage to the King of Bohemia. The withdrawal of the Silesian Dukes by King Casimir III the Great of Poland eliminated Bolko II's hope of building an effective power against the Bohemian Kingdom. Also, Bolko II received the district of Kłodzko during his lifetime. Bolko II's act of homage confirmed that, after the eventual extinction of the male line of the Dukes of Ziębice, the Duchy would fall under the direct rule of the King of Bohemia.

Bolko II struggled with his continuing financial problems, increased by his prodigality. In 1337, he was forced to pledge Ząbkowice to Charles of Luxembourg, and shortly after, for the amount of 2,300 fines he pledged Strzelin and Kąty Wrocławskie. At the end, Bolko II only retained the capital of the Duchy, Ziębice. Despite this, Bolko II cared about the economic development of his estate, which enjoyed relatively high popularity among the Silesian cities.

Bolko II died on 11 June 1341 in Ziębice and was buried in the monastery of Henryk.

Marriage and issue

By 21 November 1321, Bolko II married Bonne de Savoie (also named Guta or Judith), daughter (either legitimate) or illegitimate of Louis II of Savoy, Baron of Vaud. Bonne was the widow of Matthew IV Csák, a Hungarian nobleman (son of the infamous oligarch Matthew III Csák) and also the mother of two sons, Matthew V and James. Bolko II and Guta had two children:

1. Nicholas the Small (b. c. 1327 – d. 23 April 1358).
2. Margareta (b. c. 1330 – d. August aft. 1368), a nun in Strzelin.

Bolko II. von Münsterberg, auch Boleslaw IV. von Schweidnitz, polnisch Bolko II Ziębicki, (* um 1300; † 11. Juni 1341 in Münsterberg) war 1301–1320 Herzog von Schweidnitz und 1321–1341 erster Herzog von Münsterberg.

Herkunft und Familie

Bolko entstammte der schlesischen Linie der polnischen Herrscherdynastie der Piasten. Seine Eltern waren Herzog Bolko I. von Schweidnitz und Beatrix († 1316), Tochter des Markgrafen Otto V. von Brandenburg. Bolkos Geschwister waren:

• Bernhard II. († 1326)
• Heinrich I. († 1346)
• Judith/Jutta († 1320), verheiratet mit Stephan I. von Niederbayern
• Elisabeth († nach 1341), verheiratet mit Herzog Wartislaw V. von Pommern
• Anna († 1332/34), Äbtissin in Strehlen

Nach 1321 heiratete Bolko Jutta, Witwe von Matthäus Csák IV., der noch zu Lebzeiten seines Vaters, des Trentschiner Burgherrn Matthäus (III.) Csák, verstorben war. Nach dem Tod ihres Schwiegervaters kam sie 1321 mit zwei kleinen Söhnen nach Schlesien, wo sie 1342 verstarb.

Der Ehe Bolkos mit Jutta entstammten:

• Nikolaus
• Margarethe († ~1368); Klarissin in Strehlen.

Leben

Nach dem Tode seines Vaters Bolko I. 1301 wurden dessen Besitzungen auf seine Söhne Bernhard, Heinrich und Bolko verteilt. Da sie noch minderjährig waren, standen sie zunächst unter der Vormundschaft ihres Onkels Hermann von Brandenburg, der die Besitzungen durch seinen Hauptmann Hermann von Barby verwalten ließ. Nach Erlangung der Volljährigkeit regierte ab 1308 der älteste Bruder Bernhard zugleich für seine jüngeren Brüder. Heinrich wurde 1312 volljährig und erhielt Jauer mit Bunzlau, Löwenberg, Hirschberg und Schönau. Bolko erlangte die Volljährigkeit 1321 und erhielt Münsterberg sowie das Gebiet von Strehlen. Bolko begründete mit seiner Regierungsübernahme am 22. November 1321 das Herzogtum Münsterberg. 1322 gewährte er der Stadt Frankenstein das Recht der freien Ratswahl, 1335 das Willkürrecht sowie die Niedere Gerichtsbarkeit. 1331 verkaufte er den Silberberg bei dem Dorfe Schönwalde dem Kunad von Schönwalde.

In einem langjährigen Streit machte Bolko gegenüber dem Breslauer Bischof Nanker Ansprüche auf das Neisser Bistumsland geltend. Deshalb wurde er wiederholt gebannt und Münsterberg mit dem Interdikt belegt. 1333 verzichtete er auf sämtliche Rechte im Bistumsland. Nach der Belagerung Frankensteins durch den Markgrafen von Mähren, den späteren Kaiser Karl IV., erkannte Bolko 1336 sein Land als ein böhmisches Erblehen an und erhielt als Gegenleistung im selben Jahr lebenslangen Nießbrauch über das Glatzer Land. Gleichzeitig verpflichtete sich Bolko, ohne Einwilligung des Königs von Böhmen nicht ein zweites Mal zu heiraten. Sein Sohn Nikolaus räumte Böhmen das Vorkaufsrecht für sein Land ein.

Bolko II. war ein großer Wohltäter des Klosters Heinrichau. Nach seinem Tod wurde er, ebenso wie seine Frau Jutta, die ihm ein Jahr später im Tode folgte, in der Klosterkirche beigesetzt.

Literatur

• Historische Kommission für Schlesien (Hrsg.): Geschichte Schlesiens, Bd. 1, Sigmaringen 1988, ISBN 3-7995-6341-5, S. 142, 147, 149, 158f., 163, 165, 171, 309, 420 und 439.
• Hugo Weczerka (Hrsg.): Handbuch der historischen Stätten. Band: Schlesien (= Kröners Taschenausgabe. Band 316). Kröner, Stuttgart 1977, ISBN 3-520-31601-3, S. 96, 97, 321, 388 und 506 sowie Stammtafel auf S. 593.

Bolko (Bolesław) II (ur. zapewne 1300, zm. 11 czerwca 1341, Ziębice) – książę świdnicko-ziębicki w latach 1312–1322, książę ziębicki od 1322, dziedziczny lennik czeski od 1336.

Pochodził z rodu Piastów. Był czwartym pod względem starszeństwa (najmłodszym) synem księcia jaworskiego Bolka I Surowego i Beatrycze brandenburskiej.

W chwili śmierci ojca w 1301 r. był zaledwie rocznym dzieckiem, w związku z czym znalazł się najpierw pod opieką matki i wuja – margrabiego brandenburskiego Hermana, potem zaś pod opieką starszego brata Bernarda. Z obawy przed zbytnim rozdrobnieniem władztwa, Bolko był początkowo kierowany do kariery duchownej. Świadczyć o tym może fakt posiadania przez Bolka kanonikatu z odpowiednią prebendą w kapitule wrocławskiej. Z planów tych na skutek oporu Bolka II jednak nic nie wyszło i w 1322 r. Bernard zdecydował się wydzielić młodszemu bratu dzielnicę ze stolicą w Ziębicach.

W 1322 r. Bolko wraz ze starszym bratem Bernardem wziął udział w wyprawie krzyżowej w interesie Krzyżaków skierowanej przeciwko Litwie.

Na progu swojego panowania książę ziębicki popadł w zatarg z Kościołem. Powodem były ciągłe kłopoty finansowe księcia, uchylanie się od opłaty świętopietrza, oraz najazdy rabunkowe na dobra cysterskie w Henrykowie i Kamieńcu Ząbkowickim. Szala goryczy przepełniła się w 1329 r., kiedy ludzie księcia napadli i ograbili legata papieskiego Piotra z Alwerni. W związku z tym, że próby interwencji papieża u króla polskiego, czeskiego i książąt śląskich nie dały rezultatu, Bolko II został ostatecznie obłożony klątwą kościelną przez biskupa wrocławskiego Nankera. Kara kościelna zdjęta została dopiero po zapłaceniu klasztorom i legatowi odpowiednio wysokiego odszkodowania.

W 1335 r. władztwo Bolka II zostało zaatakowane przez margrabiego morawskiego Karola Luksemburczyka. Stało się tak dlatego, że książę ziębicki sukcesywnie odmawiał złożenia hołdu lennego ze swojego księstwa, którego znaczenie wzrosło właśnie w 1335 r., gdyż tędy prowadziła najkrótsza droga z Pragi do najważniejszego na Śląsku miasta Wrocławia przejętego w tym czasie przez Czechów. Karol Luksemburski zignorował zdeterminowanie ziębickiego Piasta i wysłał przeciwko niemu zbyt małe siły, które udało się Bolkowi pokonać, biorąc przy okazji do niewoli 150 znacznych rycerzy. Bolko nie zdołał jednak powstrzymać władcy czeskiego przed zniszczeniem księstwa dokonanym przez jego wojska. Nie potrafił też wykorzystać faktu wzięcia do niewoli czeskich rycerzy, których zwolnił za bardzo nieduży okup. Ten brak konsekwencji w działaniu księcia ziębickiego mógł spowodować uznanie go przez kronikarza Janka z Czarnkowa za „pomieszanego na umyśle”.

Wojna w 1335 roku ostatecznie zakończyła się pełnym zwycięstwem Piastowicza. Niespodziewanie jednak w czerwcu 1336 r. Bolko II dobrowolnie uznał się lennikiem władcy czeskiego. Przyczyny tego stanu rzeczy upatruje się w fakcie rezygnacji z księstw śląskich przez króla Polski Kazimierza Wielkiego, co spowodowało, że książę ziębicki stracił nadzieję na skuteczne opieranie się potędze czeskiej. Inną ważną przyczyną było przekazanie Bolkowi II w dożywotnie władanie ziemi kłodzkiej. W akcie lennym potwierdzonym przez poddanych, Bolko II zobowiązał się, że po wymarciu jego potomków księstwo ziębickie przejdzie pod bezpośrednie panowanie króla Czech.

Bolko II borykał się z ciągłymi kłopotami finansowymi z powodu swojej rozrzutności. W 1337 r. został zmuszony do zastawienia Karolowi Luksemburskiemu Ząbkowic Śląskich, a wkrótce potem za sumę 2300 grzywien Strzelina i Kątów. Ostatecznie wolna od zastawów pozostała tylko stolica księstwa – Ziębice. Pomimo rozrzutności, Bolko II dbał o rozwój gospodarczy swoich włości, dzięki czemu cieszył się dość dużą popularnością wśród mieszczaństwa.

Bolko II był od 1322 roku żonaty z nieznaną z pochodzenia Gutą (zmarłą w 1342 r.). Z małżeństwa tego pochodzili syn, późniejszy książę ziębicki Mikołaj i Małgorzata klaryska w Strzelinie.

Książę ziębicki zmarł w stolicy swojego księstwa 11 czerwca 1341 i został pochowany w klasztorze w Henrykowie, gdzie zachował się jego nagrobek.